Pater Nooijen, historiadó i rekolektado

Seri di Herensia Kultural

Pater Nooijen, entretantu ‘hòmber liber’ manera  e mes sa bisa pa chansa. “Mi no tin mester di bai misa djadumingu mes!” Na 1989 el a stòp ku trabou parokial na Aruba, na 1990 na Kòrsou. Na Bonaire parokianonan a ‘protestá’ kontra e echo ku e ta baha ku penshun, p’esei pater Nooijen a traha aya un aña mas.

El a nase na 1919 na Bakel (pegá ku Helmond na Brabant, Hulanda) komo yu hòmber meimei den un famia di agrikultor di ocho yu.
Despues ku el a kaba gymnasium na Nijmegen el a drenta kombento serka Padernan Dominikanunan, pa e bira saserdote. Despues, na 1947, a manda pater Nooijen Antia Hulandes huntu ku sinku otro saserdote, komo pastor. E tempu ei no tabatin moda di influenshá desishon di un pader superior. Despues di un biahe di diesdos dia na bordo di un barku di palu ‘Johan de Wit’ pater Nooijen a yega Kòrsou.

Pater Nooijen no a topa niun problema den e kambio ku e mester a hasi di Hulanda pa Kòrsou. “Al kontrario, bo ta hóben. Tabata mas bien interesante, tabata atraktivo. Lo mi no por bisa kiko a yama mi atenshon mas. Tur kos ta pertenesé na otro, no tin distinshon. Tur kos ta kuadra na sierto nivel.”

For di den kunuku aya na Brabant el a sinti interes pa flora i founa. I durante su estudio pater Nooijen a haña publikashonnan pa lesa ku ta trata temanan manera teoria di evolushon, spiritualidat i despues tambe mistisismo. Esakinan a keda semper grabá den dje. E pashon akí a manifest’é entre otro den su fasinashon pa antigwedat. Di momentu ku el a yega Antia pater Nooijen a okup’é, tin biaha ku yudansa di algun sirbidó di misa, komo un pasatempu, ku buska restunan prinsipalmente di e tempu Pre-Colombino. (Promé ku yegada di Colón aki banda). Tabata buska prinsipalmente den sabananan i riba suela plat, pasobra no tabatin kuenta di koba. Tantu na Aruba, Bonaire komo na Kòrsou el a haña un kantidat di hèrmènt, piedra i kokolishi labrá, pero tambe obra gròf trahá di klei, fragmentonan di pipa i bòter.  Tur e ophetonan akí hañá ta na ekshibishon den museonan lokal.

Obranan di e teólogo i paleontologo franses Teilhard De Chardin i despues di eskritor hudio Etty Hillesum tabata fasiná pater Nooijen mas i mas, i nan a oumentá su interes pa evolushon, spiritualidat i mistisismo. Na dékada ’40 i ‘50 ta temanan kontroversial pa Katolisismo i temanan ku Papa no a aseptá.  Pader Dominikanonan sí por a profundisá e sorto di temanan akí. Durante predikashi pater Nooijen tabata trese su ideanan den misa. E tabata organisá tambe enkuentronan kaminda ta meditá. Pater Nooijen tabata publiká ku frekuensia artíkulo den por ehèmpel La Union i Amigoe. El a skibi obranan interesante, entre otro tokante historia étniko i demografia di Kòrsou na siglo 18, ku despues a sali publiká komo rapòrt di AAINA. E obra akí ku tin komo tema prinsipal ‘boutiso’ ta un deskripshon di karakterístikanan demográfiko di e parti katóliko di pueblo di Kòrsou alrededor di aña 1750, prinsipalmente di katibunan. E obra ta duna un idea di e komunidat i e mentalidat di e tempu ei i e papel ku katólikonan a hunga den esei. For di 1986 te 2000 pater Nooijen a skibi tur aña na okashon di Pasku di Nasementu i Pasku Grandi (Pasku di Resurekshon) su konsiderashonnan den e korant Amigoe.

Entretantu el a sera e buki di interes pa antigwedat. E parti spiritual sí a keda. “No ta un proklamashon, sino un eksperensia intenso. Un desaroyo permanente, pasobra bo interes ta sigui move di un lugá pa otro.”  Pater Nooijen ta yama esei un interpretashon liber, ku no ta mará na un religion spesífiko. Ehersisionan di “Yoga”  ta forma parti di su rutina diario. I pater Nooijen ta lesa hopi. Partinan interesante di loke e ta lesa e ta marka semper, suprayá nan pa e lesa nan tin be hasta trinta biaha. Òf pa e por dominá e materia debidamente e ta hasta skibi nan di nobo na mashin.
Biba na Kòrsou pa Pater Nooijen ta un plaser. E ambiente, e klima, su propio kosnan rònt di dje ta pon’é sintié na kas. “Tanten mi ta liber pa mi por move aki bai tur kaminda i mi por stür outo, mi ta keda Kòrsou.”

Fuentenan

Vroege Geschriften. Pierre Teilhard de Chardin.
Het verstoorde leven. Dagboek van Etty Hillesum.
De slavenparochie van Curaçao rond het jaar 1750. Een demografie van het katholieke volksdeel. R.H. Nooijen, AAINA, 1995

Teksto i portret: Ellen Evenhuis.