Legendario deportista ‘Beto’ Adriana, esun di mas grandi

Seri di Herensia Kultural

Pa kontribuí na grandesa na Weganan di Reino lo tin un eksposishon ku e kolekshon úniko di trofeo y medayanan di logronan deportivo di 50 aña di e gran deportista Bèto Adriana. E eksposishon ta reflehá un largu historia deportivo internashonal i e trofeonan ta duna un bista reflehá kultura deportivo di mas ku 20 pais kaminda Bèto a kompetí.

Pueblo di Kòrsou, un isla relativamente chikí den laman di Karibe, ku hopi orguyo por bisa di a produsí figuranan deportivo riba un nivel hopi haltu. Un di e yunan di tera ku sin duda mas tantu a destaká tantu lokal i internashonal riba tereno di deporte, ta Eduardo “Bèto” Adriana (29-07-1925 / 10-04-1997)

Bèto Adriana den archivonan deportivo pober di nos pais ta aparesé komo e deportista lokal di mas grandi ku nos a konosé i esei no pa motibu di prestashon ekselente den un ramo di deporte. Legendario Bèto Adriana a graba su nòmber den diferente ramo di deporte, di kua esnan ku a dun’é laurel internashonal ta atletismo i hisamentu di peso.
No ta pornada ku ya pa hopi aña –ku su persona ainda na bida- Curacaose Sport Federatie (C.S.F.) a dediká e premiashon deportivo anual di mas haltu di Kòrsou na su persona, esta: “Kopa Bèto Adriana” pa e deportista mas destaká di nos pais.

Bèto Adriana susesivamente a praktiká e deportenan di: futbòl, bòkseo, atletismo, bodybuilding, peso i tiru. Pues kada bes ku el a yega na e máksimo di su posibilidatnan fisiko pa un ramo deporte, el a pasa pa e siguiente i –sigur lokal- rápidamente ta resultá na promé puesto.

Na edat di 16 aña, Bèto a kuminsá hunga futbòl den tim di Sta. Rosa, bario den kua el a lanta ounke ku el a nase den Otrobanda. Hungando futbòl el a kuminsá pone hopi atenshon riba su kondishon fisiko, loke a habri kaminda pa e kuminsá bòks. El a siña tira e promé moketanan den e deporte aki serka un bòksdó konosí komo Wancho na Janthiel, pa despues sigui train na Villa Maria serka dr. Hugenholtz. Tur kos tabata bai bon, pero a presentá un problema: su peso i estatura físiko tabata pone ku no por a haña kontrinkante p’e i komo tal e mester a train ku hende grandi. Tabata e tempu di Julio Rooi i Chababa komo e bòksdónan peso kompleto di mas eksitoso aki na Kòrsou.
Konsiderando ku no tabatin kontrinkante p’e den bòkseo, el a haña konseho (serka Enrique Coffie) pa bai hasi atletismo. Straño ta ku ademas di pusha bala di heru, tira sper i disko, Bèto ku tur e kurpa ei a bula haltu i tambe kore 100m.

Ku su 200 liber, Beto Adriana den 1943 a marka tempu di 11.2 sekònde riba 100 meter.
Tabatin un tempu kaminda esnan ku no konosé tabata hari i ta para kla pa wak e i hasi chèrchi ora ku e tabata bai kore 100m. Despues ku kareda kaba i e gana, nan tabata keda asombrá kon un hende di asina tantu peso por tabatin e rápides ku e tabata demostrá.

No a tarda ku e éksitonan internashonal a kuminsá drenta: 1946 oro den pushamentu di bala di heru durante Kampionato Sentroamerikano i di Karibe na Barranquilla, Colombia. Kuater aña despues plata na Guatemala i den 1954 i 1962 oro na Mexico i plata na San Juan, respektivamente.
Na 1954 Bèto a logra algu sin presedente: Den Weganan Sentroamerikano i di Karibe na Mexico el a a kompetí den tantu hisamentu di peso i pushamentu di bala di heru (atletismo) i a gana oro den tur dos kompetensia.

E hecho ku el a kuminsá train body-building i despues hisamentu di peso tabatin di haber ku un leshon ku Bèto a sufri na un pòls den 1949. E mester a hasi algun ehersisio ku dumpbell i a gusta esei. Den mesun aña el a subi esenario den e promé kompetensia lokal di “Mr. Curaçao” i a gana esaki. Despues di esei nunka mas el a kompetí den bodybuilding pero riba aserkamentu di Victor Copra a bai dediká atenshon na hisamentu di peso. Ku esaki kaminda a habri pa mas éksito.

Ademas di kantidat di medaya di oro regional den peso na e.o. Venezuela, Pto. Rico i Guyana tambe el a kue plata Panamerikano na Mexico (1955), bròns na Chicago (1959) i atrobe bròns na Sao Paulo (1963).

Na 1955 Bèto a finalisá na di 5 puesto den Kampionato Mundial na Alemania pa despues ripití esei na Iran (1957) i un di shete lugá na Suesia (1958).
Den Panamerikano di 1963 na Sao Paulo, Bèto a sufri leshon serio i no por a hasi e biahe di regreso pa Kòrsou sino te despues di dos luna. Tur e tempu ei el a keda den hospital i despues den un sentro deportivo pa e proseso di rekuperashon. Esei tabata un señal ku e momento di retiro tabata aserkando…. pero no retiro for di deporte.
Na 1965 na trabou (D.O.W.) nan a lanta un klup di tiru i Bèto a afiliá komo miembro. Aki e historia ta kuminsá atrobe for di un prinsipio. Ya den e promé kampionato dje klup el a titulá kampion, siguí despues pa diferente título lokal i antiano. Ounke ku den e deporte aki e no a gana medaya den kompetensianan regional, durante di hopi aña el a representá nos pais den eksterior.

Tuma nota:
Bèto Adriana for di 1950 te ku 1965 – sakando 1957- tabata kampion di Kòrsou superpisá den hisamentu di peso. Riba nivel antiano si e tabata stret di 1950 te 1965 kampion di nos pais.

*Bèto a gusta deporte individual ya ku e no ker a dependé di otro hende pa hasi deporte.

*Bèto a yega di bisa: “Estudio ta na promé lugá i kòrda ku den tempu di gloria tur hende ta hisa bo na laria, pa despues laga bo kai ora ku ya bo no ta eksitoso”.

*Na 1986 Eduardo “Bèto” Adriana a drenta Salon di Fama di C.S.F.

Portret:
1. Trofeonan di Beto Adriana, promé ku su viuda Theresita Adriana a entrega na NAAM na 2002
2. Beto Adriana, heru deportista, den akshon.

Teksto: Rudsel van Lamoen. Portret: Prince Victor, archivo famia Adriana.